Setsubun nedir?
Setsubun (節分) Japonya’da her yıl düzenlenen , felaket, talihsizlik ve hastalık getiren kötü ruhları uzaklaştırmak için fazlasıyla fasulye yemeyi ve fasulye fırlatmayı içeren geleneksel bir etkinlik olup, aynı zamanda kışın bitişine de işaret eder. Japonya’da genelde ev içinde kutlanan ancak tapınak ziyaretleriyle de daha eğlenceli bir hale gelen ve bazı ünlü halka açık aktiviteleri bulunan geleneksel bir etkinliktir.
Setsubun (節分) kelimesi tam anlamıyla birbirini takip eden iki mevsim olan Kış ve İlkbaharın bölünmesi anlamına gelmektedir. Bir zamanlar Japonya’da kullanılan ay takvimine göre Setsubun, kışın sona ermesini ifade eder ve aynı zamanda Risshun (立春) adı verilen baharın gelişini de kutlar. Şubat ayında hava hala soğuk olduğu ve Şubat’ın genel olarak kışın bir parçası olarak kabul edildiği düşünüldüğünde, bu durum çoğunlukla biraz kafa karıştırıcı olmaktadır. Ancak Japonya’da genel inanışa göre Risshun’dan sonra soğuk havanın yerini daha sıcak havalara bırakacağı düşüncesi hakimdir. Bu sebeple Setsubun ile Risshun’da kutlanmaktadır.
Setsubun geleneği yalnızca Japonya’ya özgü bir gelenek midir?
Genel olarak Setsubun’un kökeninin Çin’e dayandığına inanılmaktadır. Japonya’ya ilk olarak Heian Dönemi’nde (794-1185) tanıtılmış ve Muromachi Dönemi’nde (1336-1573), tüm felaketleri ve trajik olayları getiren kötü ruhları temsil eden şeytanları uzaklaştırmak için fasulye atmaya başlamışlardır.
Bu, bugün bile etkinliğin en büyük parçalarından biri olmaya devam etmektedir. Hayatta kalmaları için gerekli olan temel bir gıda olan fasulyenin, pirinçle birlikte kötü ruhlardan kurtulabilecek kutsal bir güce sahip olduğuna inanılmaktadır.
Setsubun’da düzenlenen ‘mame-maki’ (fasulye atma) nedir?
Mamemaki (豆まき) veya evinizin etrafına kavrulmuş soya fasulyesi atmak, sadece Setsubun’da gerçekleştirilen en yaygın bir gelenektir. Ruhları kovmak için en doğru yolun en uzakta bulunan odadan başlamak olduğuna inanılır. Fasulyeleri atarken pencereleri açık tutun ki kötü ruhlar dışarı çıkabilsin. Özellikle küçük çocuklar için bir başka gelenek de oni iblisi kılığına girmiş bir aile üyesine fasulye atmaktır.
Genellikle “Oni wa Soto, Fuku wa Uchi!” deriz. (鬼は外、福は内！/ Oni wa soto, Fuku wa uchi！) fasulyeleri evin etrafına saçarken veya şeytanlara fırlatırken. İngilizcede “Şeytanlar dışarı, servet içeri!” anlamına gelir.
Birçok insan yaşıyla aynı sayıda kavrulmuş fasulye yer ve bunun sağlık getirdiği söylenir.
Setsubun gününde yenen ‘ehomaki’ nedir?
Ehomaki, genellikle sadece Setsubun’da yenen benzersiz bir suşi rulosu türüdür. Suşi restoranlarında bulabileceğiniz sıradan Suşi rulolarına kıyasla nispeten daha uzun ve büyüktür. Genel olarak Ehomaki için istenilen türde malzeme kullanılmasının yanında toplamda yedi malzeme kullanılması iyi kabul edilir çünkü bu sayı genellikle “Şans” ile ilişkilendirilir. Bu aynı zamanda Japonya’da Shichifukujin (七福神) adı verilen 7 ünlü talih tanrısına sahip olmamızdan kaynaklanmaktadır!
Ehomaki yerken, yıl boyunca size iyi şans getireceğine inanılan yöne bakmanız gerekir.
Ehomaki yerken gözleriniz kapalı bir şekilde dilek tutmanız da önemlidir. İnsanlar durmadan (ya da pes etmeden) tüm ruloyu tek seferde yerler!
コメント